Cách giúp trẻ phát triển trí não phù hợp với từng độ tuổi

1. Vai trò của cha mẹ trong quá trình phát triển trí não của trẻ

Chắc hẳn bất cứ cha mẹ nào cũng đều muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho con của mình, bao gồm cuộc sống hạnh phúc, khỏe mạnh và thông minh.

Cách cha mẹ nuôi dạy, tương tác với con có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ, trong đó bao gồm cả trí tuệ và tư duy của trẻ. Nuôi dạy con thông minh không phải là một công việc đơn giản, có thể hoàn thành trong một sớm một chiều, mà đó là cả một quá trình.

Để giúp trẻ phát triển trí não toàn diện, cha mẹ cần quan tâm và sát cánh cùng con, giúp chúng có điều kiện phát triển được tiềm năng của mình, đồng thời kích thích trẻ ham học hỏi, khám phá cuộc sống xung quanh.

Một số nguyên tắc giúp trẻ phát triển trí não mà các bậc phụ huynh có thể tham khảo và áp dụng trong quá trình nuôi dạy con như sau:

• Thể hiện tình cảm với con bằng hành động: Tình yêu của cha mẹ với trẻ là điều cần thiết cho sự phát triển não bộ của trẻ. Mối quan hệ tình cảm ấm áp, khăng khít giữa phụ huynh và con cái giúp trẻ cảm thấy an toàn, nhờ đó trẻ có thể thoải mái phát triển trí tò mò và khám phá mọi thứ xung quanh.

• Luôn lắng nghe con: Cha mẹ nên kiên nhẫn hồi đáp những câu hỏi, sự tò mò mà con đang thắc mắc. Sự lắng nghe tích cực sẽ giúp trẻ cảm nhận được tình yêu thương, sự quan tâm của cha mẹ, từ đó tìm thấy giá trị bản thân.

• Dành thời gian chơi dùng con: Theo Psychology Today, các hoạt động vui chơi rất cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ trong giai đoạn từ 4 – 7 tuổi. Vì thế chơi cùng trẻ không phải là việc gây lãng phí thời gian, mà là cách giúp trẻ phát triển trí não tốt hơn.

• Kích thích tất cả giác quan của trẻ: Cha mẹ nên cho con có nhiều cơ hội khám phá thế giới bằng tất cả các giác quan.

• Kích thích sự sáng tạo của trẻ: Cha mẹ nên cho con có nhiều cơ hội tiếp xúc với những điều mới mẻ. Tự do khám phá những điều mới mẻ như đồ ăn, hoạt động, trò chơi hay bạn bè… giúp trẻ phát triển trí não tốt hơn.

Mỗi bậc cha mẹ sẽ có những phương pháp giáo dục con khác nhau, sao cho phù hợp với tính cách, khả năng, sở thích của từng trẻ.

Các hoạt động cùng cha mẹ góp phần ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ trẻ

2. Cách giúp trẻ phát triển trí não qua các giai đoạn vàng

Theo kết quả nghiên cứu của nhóm giáo sư tại Đại học Harvard, có 3 giai đoạn vàng trong quá trình phát triển trí não của trẻ, bao gồm: giai đoạn mang thai, giai đoạn từ 0 – 2 tuổi và từ 3 – 6 tuổi.

Nếu cha mẹ nắm bắt và có những biện pháp kích thích phát triển trí não trong 3 giai đoạn này sẽ giúp trẻ phát triển trí thông minh vượt trội, cụ thể như sau:

2.1. Giai đoạn mang thai

Giai đoạn bào thai được xem là bước đầu “xây dựng” trí thông minh của trẻ. Ngay từ tuần thứ 5 của thai kỳ, não bộ của thai nhi đã bắt đầu hình thành. Ở tuần thứ 8, não bộ của thai nhi bắt đầu phát triển và có thể cảm nhận được những tín hiệu từ cơ thể mẹ.

Bước vào tháng thứ 5 của thai kỳ, khoảng 250.000 tế bào thần kinh được tạo ra mỗi phút, đồng thời kết nối với nhau. Cho đến 3 tháng cuối thai kỳ, vỏ não bắt đầu hình thành nhiều nếp nhăn, trẻ có khả năng nhìn, nghe và nhận biết ngôn ngữ một cách sơ khai.

Trong suốt quá trình mang thai, bà bầu cần bổ sung dinh dưỡng hợp lý, thường xuyên trò chuyện cùng con, cho bé nghe nhạc kích thích trí não…

Trí thông minh của trẻ được hình thành ngay từ khi còn là thai nhi

2.2. Giai đoạn từ 0 – 2 tuổi

Đây được xem là giai đoạn vàng trong phát triển trí não của trẻ, trọng lượng não bộ của trẻ lúc này tương đương với 80% trọng lượng não bộ người trưởng thành.

Ở giai đoạn này, các điểm kết nối của tế bào thần kinh phát triển bùng nổ. Những vùng não liên quan đến ngôn ngữ, trí nhớ, nghe, nhìn đặc biệt phát triển mạnh mẽ. Đây là tiền đề quan trọng giúp bé tăng cường khả năng học hỏi, nhận thức sau này.

Bắt đầu từ giai đoạn này, cha mẹ cần tập trung phát triển khả năng tư duy của trẻ bằng cách nói chuyện, hát, đọc sách, chơi đùa, cùng trẻ khám phá đồ vật xung quanh.

2.3. Giai đoạn từ 3 – 6 tuổi

Ở giai đoạn này, não bộ của trẻ vẫn phát triển nhưng với tốc độ chậm hơn, đến năm 6 tuổi cấu trúc não bộ của trẻ gần như đã hoàn thiện. Trong giai đoạn từ 3 – 6 tuổi, khả năng tư duy của trẻ sẽ không ngừng tiến bộ.

Lúc này, không chỉ cần quan tâm đến những cách giúp trẻ phát triển trí não, cha mẹ cũng nên chú ý đến các biện pháp nâng cao sức đề kháng và thể chất cho con trẻ. Đây sẽ là nền tảng để con phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ.

Giai đoạn từ 3-6 tuổi là lúc trẻ ham học hỏi và muốn được khám phá thế giới

3. Các chất cần thiết cho sự phát triển trí não

Bên cạnh các biện pháp giúp trẻ phát triển trí não đã nêu, cha mẹ cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho con. Dưới đây là một số chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển trí thông minh của trẻ:

• Chất đạm (protein): Đây là thành phần vô cùng quan trọng, xây dựng nên tế bào, các mô, cơ quan trong cơ thể, thúc đẩy sự phát triển của cơ thể nói chung và não bộ nói riêng. Các thực phẩm giàu đạm bao gồm thịt bò, thịt gà, trứng, cá…

• Iod (I-ốt): Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, thiếu iod là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm chức năng não bộ và hệ thần kinh. Iod có thể được tìm thấy trong nhiều loại hải sản (cá, tôm, cua…) và các loại rong biển, tảo biển, rau câu…

• Sắt: Là vi chất quan trọng, góp phần duy trì sự ổn định của chỉ số phát triển tâm thần, trí nhớ và khả năng vận động của trẻ nhỏ. Một số thực phẩm giàu sắt như gan, thịt bò, các loại hải sản có vỏ (tôm, cua, trai, sò, ốc)...

• Các acid béo không no: Trong thành phần của não bộ có đến 60% là chất béo, trong đó không thể không nhắc đến DHA (Docosa hexaenoic Acid) và ARA (Arachidonic Axit) là các chất béo chính của não, đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển trí thông minh của trẻ. Các thực phẩm giàu DHA mà cha mẹ có thể bổ sung cho con bao gồm:  Cá hồi, cá chép, cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá trích, lòng đỏ trứng gà…

Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng giúp trẻ phát triển trí não

Trên đây là một số cách giúp trẻ phát triển trí não theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, dù áp dụng bất kể cách nuôi dạy con thông minh nào, cha mẹ hãy đảm bảo rằng những hoạt động đó mang lại thú vị cho trẻ. Và hơn hết, cha mẹ hãy luôn đồng hành cùng con để bé có thể trải nghiệm tất cả những gì thú vị nhất của tuổi thơ nhé.